Дали сте го гледале филмот „Гравитација“ со Сандра Булок и Џорџ Клуни? Излегува дека таков заговор е многу реална можност во реалниот живот.
Имено, научниците веруваат дека „Кеслеровиот синдром“ е реален ризик бидејќи вселенската трка повторно се вжештува.
Што е Кеслер синдром?
Назад во 1978 година, научниците на НАСА, Доналд Кеслер и Бартон Кур-Пејл дојдоа до потенцијално проблематично сценарио. Имено, тие предупредија дека доколку човештвото продолжи да испраќа сè повеќе вселенски летала во космосот, ќе наиде на неволја бидејќи Земјата станува се по „гужва“ и се зголемуваат шансите за судири.
„Потрошените ракети, сателити и други вселенски отпадоци се акумулираат во орбитата, зголемувајќи ја веројатноста за судири со други отпадоци“, објаснува НАСА.
„За жал, судирите создаваат повеќе остатоци создавајќи верижна реакција на судири и повеќе остатоци што е познат како Кеслер синдром по човекот кој прв го предложи прашањето, Доналд Кеслер.
Денес, некои експерти се убедени дека е само прашање на време кога Кеслеровиот синдром ќе се докаже вистинито.
Кеслеровиот синдром ќе се оствари“. Ако веројатноста за судир е толку голема што не можеме да ставиме сателит во вселената, тогаш сме во неволја“, вели Џон Л. Красидис, професор по иновации и експерт за вселенски отпад на Универзитетот во Бафало во Њујорк.
Остатоци од критична маса околу Земјата
Во моментов околу Земјата орбитираат повеќе од 10.000 сателити. Покрај тоа, повеќе од 100 трилиони парчиња стари сателити сè уште кружат околу планетата, повремено паѓајќи во атмосферата на Земјата и согорувајќи се.
Кеслер објасни дека кога количината на отпад во дадена орбита достигне нешто што се нарекува „критична маса“, судирите започнуваат дури и ако не се лансираат нови објекти во орбитата.
„Штом ќе започне каскаден судир, ризикот за сателитите и вселенските летала се зголемува додека орбитата повеќе не е употреблива“, вели НАСА.
Кеслер процени дека ќе бидат потребни 30 до 40 години за да се дојде до оваа точка. Денес, некои експерти веруваат дека веќе сме на критична маса во ниската орбита на Земјата, што е приближно 900 до 1.000 километри.
Настаните во последниве години вклучуваат деактивиран руски сателит кој удри во американски сателит во 2009 година, а во 2021 година, руска ракета што уништи еден од сопствените сателити при тест ги принуди астронаутите на ISS да преземат итни процедури, потсетува LadBible.
Кеслеровиот синдром може да стави крај на животот каков што го знаеме
Ако сателитите и остатоците се судрат во верижна реакција, животот каков што го знаеме би можел да заврши.
Сателитите би можеле да бидат симнати, предизвикувајќи огромни прекини на интернет и Wi-Fi мрежите. Телефоните исто така би можеле да станат неупотребливи. Тоа дури би значело потенцијален крај на ТВ и ГПС.
На крајот, временските сателити исто така би можеле да се отстранат, исфрлајќи не целосно од колосек.
„Метеоролошките сателити играат важна улога во различни индустрии, вклучувајќи ги земјоделството, рибарството и транспортот, со предвидување и ублажување на ефектите од неповолните временски услови“, велат Амрит Маријапан и Џон Л. Красидис во нивниот труд од 2023 година, насловен „Кеслеровиот синдром: Предизвик за човештвото“.
„Сателитите со далечинско набљудување даваат значаен придонес во истражувањето на ресурсите и следењето на појавите како што се поплави, суши, влага во почвата, шумски пожари, здравје на вегетацијата, деградација на шумите, следење на патната инфраструктура итн. Војската ги користи и за снимање слики со висока резолуција од стратешки локации, за следење на непријателската активност и за проценка на потенцијалните закани“, објаснуваат тие, додавајќи дека тоа може да направи хаос и во здравството, со медицинските уреди офлајн.
Проблемот со оваа ситуација, ако дојдеме до она што Кеслер го нарече фаза на „критична маса“, е тоа што тогаш станува премногу опасно да се испрати било што во вселената поради верижната реакција што постои околу планетата со остатоци што летаат со огромна брзина.
Како да се запре Кеслеровиот синдром
Маријапан и Красидис пишуваат дека „рециклирањето на вселенскиот отпад се појавува како ветувачко и долгорочно одржливо решение за ублажување на вселенскиот отпад“.
Друга краткорочна опција што некои ја користат е да го деорбитираат отпадот и да го остават да изгорат во атмосферата на Земјата. Меѓутоа, таа варијанта, иако може да ги елиминира непосредните закани, е ризична и претставува голем еколошки проблем, како што е уништувањето на озонската обвивка.
„Со пренаменување на деактивираните сателити и остатоци во корисни материјали за поддршка на други вселенски мисии, оваа стратегија за рециклирање претставува победничко сценарио, промовирајќи ја еколошката одржливост и ефикасноста на ресурсите во истражувањето на вселената“, велат Маријапан и Красидис.