Станува збор за банкнота од 5.000 динари од 1985 година. Тоа го паметат оние што се малку постари, но тешко ќе знаат дека освен СФРЈ, на нивните банкноти ликот на Тито го имала уште една држава.
Посебен куриозитет е што оваа земја имаше банкнота со ликот на маршалот во оптек уште пред СФР Југославија да почне да го користи ликот на Јосип Броз на апоен од 5.000 динари.
Тоа е Република Гвинеја. Оваа африканска земја воведе нова валута во 1971 година и ја нарече сили. Тој збор на нивниот јазик значи – слон.
„На својата најголема банкнота од 500 сили во 1980 година, централната банка на Република Гвинеја го стави ликот на Тито, маршал и доживотен претседател на Социјалистичка Федеративна Република Југославија“, рече нумизматичарот Златко Вишќевиќ на својот канал на YouTube.
Во оптек била околу пет години, до 1985 година. Оваа банкнота не е особено значајна во светот на нумизматиката, но историски е интересно што во оваа западноафриканска земја решиле да го стават Тито на државните пари.
„Кога луѓето се прикажани на банкнотите на една земја, тогаш во повеќето случаи тие се значајни за неа и имаат некаква директна врска со неа. Многу е необично што на нив е прикажан шеф на друга земја. Уште понеобично е за африканска земја, која дури во 1958 година беше ослободена од колонијалните власти, за само 23 години подоцна да стави Европејци и белци на својата банкнота“, објаснува Вишќевиќ.
Освен Тито, на останатите банкноти од оваа серија се прикажани и други странски политичари: мароканскиот крал Мохамед V, поранешниот претседател на Гана Френсис Кваме Нкрумах, поранешниот премиер на Демократска Република Конго Патрис Лумумба и други.
„Темата на оваа серија банкноти, на која и припаѓа и онаа со ликот на Тито, е антиколонијализмот и антиимперијализмот. Заедничко за сите овие луѓе е борбата против колонијализмот, за независност на своите народи и држави. Тито беше поставена на оваа банкнота во периодот во кој Република Гвинеја беше дел од Движењето на неврзаните, а Тито беше еден од главните водачи на тоа движење“, објаснува Вишчевиќ.
Освен што со пари се плаќа се што ни треба за живот, тие имаат и политичка и пропагандна улога, па со пари може да се испрати одредена порака до јавноста.
„Обично издавачи на пари се банките кои се поддржани од државата, така што банкнотите ги покажуваат мотивите и содржината што државата сака да ги видат нејзините граѓани. Кога луѓето се ставаат на пари, по правило, се работи за владетелите на таа земја, значајна за луѓето од историјата, политичарите, научниците, писателите, уметниците итн.“, објаснува Вишќевиќ во својот придонес.
Дури кон крајот на 1985 година СФРЈ реши да го стави ликот на Јосип Броз Тито на една банкнота, поточно онаа од 5.000 динари, која беше највредна во тоа време. На нејзиното лице беше ликот на Тито, а на задната страна визирот на Јајц. Овие мотиви имаа задача да повикуваат на единство на земјата која веќе почна да пука во шевовите.